Zbliżające się odgłosy nadchodzącej burzy, przyszłej wojny, dawały po latach żałoby narodowej po klęsce powstania styczniowego ponownie nadzieję dla narodu polskiego, że zamieszka we własnym, niepodległym kraju. Nadzieja ożywiła umysły i doprowadziła do pojawienia się koncepcji politycznych, które obok dążenia do niepodległości oznaczały ponowne podzielenie wysiłku narodowego.

Józef Piłsudski był politykiem, który w swojej kalkulacji postawił na sojusz z monarchią austro-węgierską. Autonomia, jaką cieszyła się od połowy XIX wieku Galicja, dawała nadzieję, że u boku dualnej monarchii jest szansa na niepodległą Polskę. W tym względzie chciał Piłsudski wykorzystać nie tylko rodzące się nadzieje, ale także skrzętnie rozwijane organizacje patriotyczne, paramilitarne, stawiające na rozwój kultury fizycznej, nauczanie dyscypliny, a także umiejętności, które mogły się przydać już w wojsku. To właśnie poprzez Strzelca czy Związek Strzelecki miały rozwinąć się kariery najważniejszych oficerów Wojska Polskiego okresu II Rzeczypospolitej. Wielu z nich mogło tworzyć struktury tych organizacji wraz z Józefem Piłsudskim. Zbliżający się wybuch wojny był szansą, którą należało wykorzystać. Tak powstała koncepcja 1. kompanii kadrowej i jej marszu na ziemie dawnego Królestwa Polskiego, by poderwać ich ludność do powstania narodowego skierowanego przeciwko rosyjskiemu zaborcy. To właśnie taką wizję poparły władze austro-węgierskie, dając zgodę nie tylko na sformowanie samego oddziału, jak też na jego wojenną wyprawę.

Marsz 1. kompanii kadrowej nie przyniósł spodziewanych efektów. Klęska koncepcji powstania nie oznaczała porzucenia idei tworzenia polskiej armii u boku wojsk cesarza. Negocjacje przyniosły szansę na powstanie Legionów Polskich, których I Brygadą dowodzić miał Józef Piłsudski. Faktycznie postrzegany był jako dowódca całej tej polskiej formacji wojskowej. Powstanie Legionów Polskich u boku armii austro-węgierskiej było kolejnym krokiem do odzyskania niepodległości. Droga była daleka, bowiem zaborcy chętnie wykorzystywali polskiego żołnierza, ale niekoniecznie na stałe chcieli pójść na ustępstwa w kwestii narodowej. Dowodem tego był kryzys wywołany żądaniem, by żołnierze legionów złożyli przysięgę na wierność cesarzom Niemiec i Austro-Węgier, a jednocześnie dążenie do osłabienia pozycji samego Józefa Piłsudskiego, który — ostatecznie aresztowany wraz z Kazimierzem Sosnkowskim — trafił do twierdzy w Magdeburgu. W takiej sytuacji trudno było uznać za wiarygodne ogłoszenie „Aktu dwóch cesarzy” 5 listopada 1916 roku obiecującego utworzenie po wojnie z ziem zaboru rosyjskiego niepodległej polskiej monarchii czy też ustanowienie w Warszawie polskiego ośrodka władzy, czyli Rady Regencyjnej, pod realną kontrolą władz niemieckich. Polacy czuli coraz mocniej, że ich los zależy od nich samych, a nie od decyzji zaborców. Radę Regencyjną utworzyli politycy związani ze środowiskiem realistów. Byli to arcybiskup warszawski Aleksander Kakowski, książę Zdzisław Lubomirski i Józef Ostrowski. Przy tejże Radzie powstał rząd z premierem Janem Kucharzewskim. Przystąpiono też do tworzenia „Polskiej Siły Zbrojnej”, czyli oddziałów wojskowych, które miały u boku wojsk niemieckich walczyć przeciwko siłom rosyjskim. Werbunek do tych oddziałów nie przyniósł jednak wielkich efektów.